شاخص سلامت
شاخص سلامت چیست؟
نسبت وثیقه به وام تحت عنوان شاخص سلامت1 (Health factor) شناخته می‌شود. شاخص سلامت مقداری عددی است که بیانگر میزان امن بودن وثیقه سپرده گذاری شده از سوی شما نسبت به وامی است که دریافت می‌کنید. به عبارت دیگر این شاخص یعنی شما چقدر به لیکویید شدن نزدیک هستید. این مقدار بر اساس نوسانات قیمتی بازار و نوع بازپرداخت متغیر است. هرچه این عدد بیشتر باشد، وثیقه کاربر امن‌تر است و رسیدن به آستانه مصادره2 محتمل نیست. در شرایطی که ارزش وثیقه شما نسبت به مقدار وام گرفته شده کاهش پیدا کند، شاخص سلامت کاهش می‌یابد و ریسک مصادره شدن افزایش پیدا می‌کند. پلتفرم زربان با اضافه کردن شرایط رنگی به این بخش در سایت، با رنگ‌های سبز و زرد و قرمز ضریب ریسک را به شکل تصویری هم به کاربر نشان می‌دهد.
شاخص سلامت چطور کار می‌کند؟
عدد شاخص سلامت باید همیشه بیشتر از عدد یک باشد. این عدد هر وقت هر مقدار زیر ۱ بیاید، بخشی از وثیقه کاربر مصادره می‌شود؛ یعنی ارزش وثیقه به میزان وام رسیده یا سود وام آنقدر زیاد شده که مبلغ امنِ وثیقه را پوشش داده است. برای بالا نگه داشتن شاخص سلامت بالای یک یا باید مقداری از وام را بازپس داد یا به وثیقه فعلی اضافه کرد. این شاخص همیشه در حال چک کردن نسبت ارزش وثیقه و میزان وام است و اگر نسبت این دو به هم بریزد و بیش از حد به هم نزدیک شوند، مصادره وثیقه یا لیکوییدیشن اتفاق می‌افتد.
موقع پایین آمدن شاخص سلامت چه باید کرد؟
بر اساس نوسانات ارزش سپرده و وام‌های شما، شاخص سلامت ممکن است کاهش یا افزایش داشته باشد. برای اینکه از کاهش شاخص سلامت که منجر به خطر مصادره می‌شود جلوگیری کنید، می‌توانید همه یا بخشی از وام را پس دهید یا مقدار سپرده (وثیقه) خود را افزایش دهید تا شاخص سلامت افزایش پیدا کند. معمولا برگرداندن وام، شاخص سلامت را به میزان بیشتری افزایش می‌دهد. اگر نسبت وام به وثیقه را به صورت یک کسر در نظر بگیریم متوجه می‌شویم که برگرداندن وام گزینه بهتری برای جلوگیری از مصادره یا لیکویید شدن است. صورت کسر، وثیقه است و مخرج کسر، وام. وقتی شاخص سلامت در حال کم شدن باشد دو حالت دارد: ۱- ارزش وثیقه به دلیل ریزش قیمت آن در بازار در حال کاهش است. در این وضعیت اگر مقدار وثیقه (صورت) را افزایش دهیم به دلیل اینکه ارزش آن در حال کم شدن است، شاخص را به صورت لحظه‌ای و موقتی بهبود می‌بخشد ولی با ادامه روند نزولی، شاخص سلامت را افزایش نخواهد داد. ۲- ارزش وام یا بدهی به دلیل افزایش قیمت آن در بازار در حال افزایش است یعنی مخرج کسر به نسبت صورت، در حال افزایش است و عدد شاخص سلامت را کاهش می‌دهد. پس بهتر است میزان بدهی را با بازپرداخت وام کم کنیم تا شاخص سلامت افزایش یابد.